Het nieuwe klimaatrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), een intergouvernementele organisatie van de Verenigde Naties, concludeert dat de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken steeds verder uit zicht raakt. De opwarming van 1,5 graden wordt waarschijnlijk tussen 2030 en 2035 al bereikt, 10 jaar eerder dan voorzien in het klimaatrapport uit 2014. Het VN klimaatpanel roept op tot onmiddellijke en drastische actie. Een flinke aanscherping van het beleid is nodig, want met het huidige beleid komt de opwarming van de aarde uit op circa 3 graden.
Toch is het rapport niet alleen alarmerend, maar biedt het ook hoop. Het rapport biedt namelijk ook duidelijke en concrete richtlijnen wat we op korte termijn kunnen en moeten doen om de opwarming van de aarde te beperken. De aanbevelingen van het VN klimaatpanel bieden ook nuttige aanknopingspunten voor de beleggingsportefeuilles van DoubleDividend. Op de eerste plaats benadrukt het klimaatpanel dat er drie belangrijke katalysatoren zijn om klimaatverandering tegen te gaan: financiering, techniek en internationale samenwerking. Beleggers hebben daarmee de mogelijkheid onderdeel te zijn van de oplossing.
Daarbij biedt het rapport richtlijnen naar welke gebieden inspanningen en investeringen moeten gaan zodat op korte termijn de meeste klimaatwinst wordt gerealiseerd. Deze gebieden overlappen al voor een flink deel met de beleggingsportefeuilles van DoubleDividend. Het rapport motiveert ons nog meer op zoek te gaan naar investeringsmogelijkheden die aan onze criteria voldoen en een bijdrage leveren om klimaatverandering tegen te gaan. Waar we meer werk moeten doen is het vertalen van het beleid van individuele ondernemingen naar een verwachte ontwikkeling van de uitstoot op portefeuilleniveau.
Het IPCC synthese rapport
Op 20 maart jl. publiceerde het VN klimaatpanel het zesde synthese rapport. Het synthese rapport brengt een groot aantal wetenschappelijke publicaties over klimaat samen (het vorige synthese rapport dateert uit 2014) en dient als basis voor de klimaatakkoorden van de VN. Het nieuwe IPCC rapport concludeert dat de mogelijkheid de opwarming van de aarde te beperken steeds verder uit zicht raakt. De opwarming van 1,5 graden wordt waarschijnlijk tussen 2030 en 2035 al bereikt, 10 jaar eerder dan voorzien in het rapport uit 2014. Het afgelopen decennium was de aarde al 1,1 graden warmer dan in 1850. De opwarming boven land gaat beduidend sneller (1,6 graden) dan de opwarming boven zee (0,8 graden). Tussen de 3,3 en 3,6 miljard mensen leven hierdoor in kwetsbare gebieden, vooral in armere landen.
Nu lezen we wel vaker verontrustende rapporten over het klimaat. Het rapport is een volgende in een lange reeks van laatste waarschuwingen, maar toch weegt dit rapport zwaar. Het is een eindrapport op basis van zes belangrijke IPCC rapporten die sinds 2018 zijn gepubliceerd, waaraan duizenden wetenschappers hebben meegewerkt. Ook is het rapport “afgetekend” door 195 overheden wereldwijd en vormt daarmee de basis voor de klimaatonderhandelingen (de UN COP 2028 in de Verenigde Arabische Emiraten). De conclusies van het rapport zijn dus in ruime mate wetenschappelijk onderbouwd en universeel erkend. Er is dus wat ons betreft geen ruimte om de conclusies te negeren.
Noodzakelijke reductie broeikasgassen
Om de doelstelling van een temperatuurstijging van maximaal 1,5 graden te behalen moet de broeikasgasuitstoot in 2030 met ruim 40% zijn gedaald ten opzichte van 2019 (broeikasgassen -43%, CO2 -48%). In 2040 moet dit percentage ruim 70% zijn en in 2050 moeten we wereldwijd netto nul uitstoten. De VN roept ontwikkelde landen op om al in 2040 geen CO2 meer uit te stoten. Dat lijkt bijna onhaalbaar.
Tabel: noodzakelijke reductie broeikasgassen (GHG) en CO2 in %
Een flinke aanscherping van het beleid is daarom nodig, want met het huidige beleid komt de opwarming van de aarde uit op circa 3 graden. Een substantiële reductie in het gebruik van olie, gas en kolen is op korte termijn nodig om nog enige kans te maken op het behalen van de doelstelling.
Alternatieven zoals bijvoorbeeld het opvangen van CO2 zijn onvoldoende volgens het rapport. Tegelijkertijd, zo stelt het rapport, overschrijden de investeringen in fossiele energie nog steeds die voor het klimaat.
Grafiek: huidig beleid onvoldoende om klimaatdoelstellingen te behalen
De publicatie van het rapport vindt plaats in een tijd waarin het momentum in de verduurzaming van de energievoorziening (dat is ontstaan door de hoge energieprijzen als gevolg van de oorlog in de Oekraïne) langzaam weg lijkt te ebben. Sterker nog, de hoge energieprijzen zorgen voor nogal wat klimaatopportunisme. Veel fossiele energiebedrijven zoals BP en Shell komen terug op hun eerdere plannen om meer in verduurzaming te investeren. BP bijvoorbeeld heeft de doelstelling om in 2030 40% minder olie en gas op te pompen ten opzichte van 2019 verlaagd naar 25%.
Ook voor Shell geldt dat de recordwinsten van afgelopen jaren ervoor hebben gezorgd dat onder de nieuwe CEO Wael Sawan de plannen om de productie van olie met 1-2% te laten dalen weer ter discussie staan. President Biden breekt een belangrijke verkiezingsbelofte en laat toch nieuwe boringen in Alaska toe en Duitsland en Italië hebben het verbod op de verkoop van auto’s met een fossiele verbrandingsmotor na 2035 weer terug op de politieke agenda gekregen.
Rapport geeft duidelijke aanbevelingen
Het VN Klimaatpanel roept op tot onmiddellijke en drastische actie. Het rapport is niet alleen alarmerend maar biedt ook hoop. Het rapport is een laatste waarschuwing, maar biedt daarnaast duidelijke en concrete richtlijnen wat we op korte termijn kunnen en moeten doen. Het klimaatpanel biedt deze concrete aanbevelingen voor de periode tot 2030, omdat de tijd dringt. Het is daarom belangrijk dat inspanningen en investeringen gaan naar die gebieden die op korte termijn de meeste klimaatwinst opleveren.
“Finance, technology and international cooperation are critical enablers for accelerated climate action”
Bron; IPCC report
De aanbevelingen van het VN klimaatpanel bieden ook nuttige aanknopingspunten voor de beleggingsportefeuilles van DoubleDividend. Op de eerste plaats benadrukt het klimaatpanel dat er drie belangrijke katalysatoren zijn om klimaatverandering tegen te gaan; financiering, techniek en internationale samenwerking. Beleggers hebben daarmee de mogelijkheid onderdeel te zijn van de oplossing.
Bij de concrete aanbevelingen van het IPCC klimaatpanel over waar te investeren wordt onderscheid gemaakt tussen de aanbodzijde en de vraagzijde (zie tabel op volgende pagina). De aanbodzijde heeft betrekking op de verduurzaming van de energievoorziening. De hoogste klimaatopbrengst tegen te laagste kosten wordt behaald door volop te investeren in wind- en zonne-energie. Ook de reductie van methaanuitstoot, bio-elektriciteit en waterkracht bieden goede kansen op klimaatwinst, terwijl CO2-opvang en in mindere mate kernenergie een relatief dure optie is.
De vraagzijde, de gebruiker van de energie, is tenminste zo belangrijk. Aan de vraagzijde kan volgens het IPCC rapport een broeikasreductie worden gerealiseerd van 40-70% in 2050. De meeste winst is om de korte termijn te behalen door verduurzaming van gebouwen, het vervoer over land en de voedselvoedselketen. Hier moet daarom de prioriteit liggen, ook bij beleggers.
Implicaties beleggingsportefeuilles DoubleDividend
We hebben de ambitie de beleggingsportefeuilles zodanig in te vullen zodat deze de aanbevelingen van het IPCC klimaatpanel ondersteunen en de wetenschappelijke klimaatdoelstellingen onderschrijven. Concreet betekent dit dat we zullen blijven zoeken naar investeringsmogelijkheden in de gebieden die nu prioriteit hebben volgens het IPCC panel (energietransitie, vervoer over land, verduurzaming gebouwen en verduurzaming van de voedselketen). Daarnaast zullen we data verzamelen waarmee we aannemelijk kunnen maken dat de emissies van de bedrijven in portefeuille de klimaatdoelstellingen respecteren en ondersteunen.
Het klimaatbeleid van veel ondernemingen in portefeuille is in lijn met de doelstellingen van het klimaatakkoord. Zo heeft 96% van de ondernemingen in de portefeuille van DD Equity Fund beleid om CO2-emissies te reduceren en heeft 67% van de ondernemingen in portefeuille zelfs een netto nul doelstelling. Ook sluiten een aantal thema’s binnen de portefeuilles van DoubleDividend al goed aan bij de aanbevelingen van het IPCC klimaatpanel, zoals de investeringen in de energietransitie, technologie, de verduurzaming van gebouwen en de verduurzaming van transport.
Waar we meer werk moeten doen is het vertalen van het beleid van individuele ondernemingen naar een verwachte ontwikkeling van de uitstoot op portefeuilleniveau. Uiteindelijk willen we op basis van data en beleid van ondernemingen inzichtelijk kunnen maken hoe de emissies van bedrijven binnen de portefeuille zich ontwikkelen en welke klimaatwinst de investeringen opleveren. Het goede nieuws is dat door de Europese verordening SFDR van bedrijven en beleggers meer transparantie wordt gevraagd over de klimaatprestaties, waardoor er ook steeds meer data beschikbaar komen.
…een aantal thema’s binnen de portefeuilles van
DoubleDividend sluiten al goed aan bij de
aanbevelingen van het IPCC klimaatpanel.
Tabel: aanbevelingen voor actie van IPCC Klimaatpanel
